Polana mogił pod białym kamieniem. Ruszyła budowa w byłym obozie zagłady w Sobiborze

– Geowłóknina zabezpiecza masowe groby – mówi Agnieszka Kowalczyk-Nowak, rzecznik Państwowego Muzeum na Majdanku, do którego należy też Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze. – W całości zostanie przykryta najpierw szarym, a następnie białym kamieniem. Z kolei w maju ma być rozstrzygnięty przetarg na budowę samego muzeum. Do końca roku budynek ma osiągnąć otwarty stan surowy.

Muzealny budynek ma mieć ponad 760 mkw. powierzchni użytkowej, z czego połowę projektant przeznaczył na stałą ekspozycję prezentującą dzieje sobiborskiego miejsca kaźni. Ponadto w obiekcie będzie też sala edukacyjna, magazyn zbiorów oraz punkt informacji i obsługi zwiedzających.

– Dalszy harmonogram prac uzależniony jest od decyzji Grupy Sterującej złożonej z przedstawicieli państw żywo zainteresowanych sobiborskim projektem, czyli poza Polską także Izraela, Holandii i Słowacji – dodaje Kowalczyk-Nowak. – Dotyczy to także ostatecznej, architektonicznej formy upamiętnienia ofiar obozu, w tym wplecenia w projekt odkrytych przez archeologów komór gazowych.

Obszar, na którym będą prowadzone prace budowlane, został już przebadany przez archeologów. Niemniej jednak specjaliści jeszcze tam wrócą, aby przeprowadzić badania uzupełniające.

– Między innymi chcemy jeszcze dokładniej sprawdzić miejsce, w którym znaleźliśmy kilkaset ludzkich zębów – mówi Wojciech Mazurek, archeolog z Chełma.

Wszystkie szczątki zebrane na terenie obozu są chowane w wyznaczonym miejscu. Czuwa nad tym przedstawiciel Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy.

– Religia żydowska zabrania ekshumacji – mówi Krzysztof Skwirowski, kierownik muzeum w Sobiborze. – Masowe groby zostały wyznaczone na podstawie badań sondażowych. – Pod kątem obecnych prac wyznaczono drogi, po których może poruszać się sprzęt budowlany. Także strefy, gdzie można się przemieszczać jedynie pieszo.

Obóz zagłady w Sobiborze funkcjonował w latach 1942–1943. Został zlikwidowany po buncie i ucieczce więźniów 14 października 1943 r. Do tego czasu Niemcy zdążyli wymordować tam około 176 tys. osób narodowości żydowskiej. Ofiarami byli obywatele Polski, Holandii i Słowacji, ale też Francji, Niemiec, Czech i byłego Związku Radzieckiego.